Choroby układu sercowo-naczyniowego to główna przyczyna przedwczesnej umieralności na świecie i w Polsce.
Choroby układu sercowo- naczyniowego w tym choroba niedokrwienna serca. miażdżyca, udar mózgu są pierwszą przyczyną przedwczesnej umieralności w krajach wysoko rozwiniętych, w tym w Polsce.
Podwyższone stężenie cholesterolu całkowitego i cholesterolu frakcji LDL są ważnym i modyfikowalnym w zakresie stylu życia czynnikiem ryzyka chorób sercowo- naczyniowych.
Zgodnie z wytycznymi towarzystw kardiologicznych u wszystkich osób zaleca się zdrową dietę, jako podstawę prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego.
Fitosterole roślinne a choroby układu krążenia
Fitosterole, które naturalnie występują w olejach roślinnych, w mniejszych ilościach w warzywach i owocach wykazują działanie prewencyjne w chorobach układu sercowo – naczyniowego, a ich mechanizm działania polega na rywalizacji z cholesterolem o wchłanianie jelitowe, wpływając w ten sposób na stężenie cholesterolu całkowitego.
Do produktów będących bogatym źródłem steroli roślinnych zaliczamy:
- otręby ryżowe,
- oleje: kukurydziany, sezamowy, słonecznikowy,
- orzechy,
- rośliny strączkowe.
Efekt terapeutyczny uzyskuje się po spożyciu około 2g steroli/stanoli roślinnych dziennie, a dietoterapia powinna trwać przynajmniej 3 tygodnie. Nadmierne spożycie steroli roślinnych może skutkować obniżeniem stężenia karotenoidów.
Jednonienasycone kwasy tłuszczowe
Dieta bogata w jednonienasycone kwasy tłuszczowe poprawia insulinowrażliwość, a także obniża stężenie TG, zwłaszcza w okresach poposiłkowych.
Dobrym źródłem jednonienasyconych kwasów tłuszczowych są:
- oliwa z oliwek,
- orzechy- pistacjowe, laskowe, migdały,
- orzeszki ziemne,
- awokado.
Ważna jest nie tyle ilość spożywanych tłuszczów, co ich rodzaj.
- Nasycone kwasy tłuszczowe powinny stanowić mniej niż 10% całkowitej energii zawartej w pożywieniu ( w szczególnych przypadkach <7%).
- Nienasycone kwasy tłuszczowe typu trans powinny stanowiść mniej niż 1 %, a najlepiej, gdyby mogły w ogóle być wykluczone z diety. Są one szczególnie szkodliwe z powodu niekorzystnego wpływu na stężenie cholesterolu całkowitego ( wzrost) i frakcji HDL ( spadek).
Kwasy omega- 3 
Głównym źródłem kwasów omega-3 są tłuste ryby morskie. Aby osiągnąć efekt protekcyjny, należy spożywać ryby przynajmniej 2 razy w tygodniu.
Zachęcam do przeczytania kilku słów na temat – Łosoś – jeść czy nie…
Orzechy.
Wiele źródeł podaje, że spożycie już kilku orzechów dziennie powoduje obniżenie ryzyka chorób CVD ( nawet o 30%). Nie można jednak zapomniać o wysokiej gęstości energetycznej orzechów.
Redukcja masy ciała a choroby serca
Nawet niewielka redukcja masy ciała ( 5-10% masy wyjściowej), u osób z nadwagą lub otyłością poprawia zaburzenia lipidowe i pozytywnie wpływa na zmniejszenie ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Regularne ćwiczenia o umiarkowanym nasileniu wraz z redukcją masy ciała są skuteczne w prewencji cukrzycy typu 2 i poprawie nieprawidłowości metabolicznych.
Więcej informacji na tematy chorób sercowo-naczyniowych znajdziesz T U T A J.
Podwyższone ryzyko chorób układu krążenia, CVD.
Podwyższone ryzyko na CVD | |
1 | Osoby o niskich dochodach |
2 | Prowadzące siedzący tryb życia |
3 | Otyłość, zwłaszcza otyłość brzuszna |
4 | Cukrzyca ( u kobiet wrasta ryzyko 5 krotnie, u mężczyzn 3 krotnie) |
5 | Niskie stężenie cholesterolu HDL |
6 | Upośledzona czynność nerek |
Przeciwne znaczenie ma bardzo wysokie stężenie cholesterolu HDL i długowieczność w wywiadzie rodzinnym. Prawidłowe wartości HDL dla kobiet >=45mg/dl, u mężczyzn >=40mg/dl.
Szczególne wskazania do wykonania badania profilu lipidowego.
WYKONANIE PROFILU LIPIDOWEGO WSKAZANY JEST U OSÓB Z: | |
1 | Cukrzycą typu 2 |
2 | Rozpoznaną chorobą sercowo-naczyniową |
3 | Nadciśnieniem tętniczym |
4 | Paleniem papierosów |
5 | Otyłością, a zwłaszcza otyłością brzuszną |
6 | Obciążonym wywiadem rodzinnym |
7 | Przewlekłą chorobą nerek i chorobą zapalną |
Wpływ stylu życia na profil lipidowy.
WPŁYW OKREŚLONYCH CZYNNIKÓW STYLU ŻYCIA NA PROFIL LIPIDOWY | |
1 | Zmniejszenie spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych |
2 | Zmniejszenie spożycia izomerów trans |
3 | Redukcja masy ciała ( u osób z nadwagą i otyłością) |
4 | Zmniejszenie spożycia węglowodanów łatwo przyswajalnych |
5 | Zmniejszenie podaży soli kuchennej w codziennej diecie |
6 | Zaprzestanie palenia papierosów |
7 | Zwiększenie regularnej aktywności fizycznej |
8 | Zwiększenie w diecie udziału kwasów omega – 3 ( tłuste ryby morskie) |
9 | Zwiększenie w diecie udziału jednonienasyconych kwasów tłuszczowych |
10 | Zastosowanie żywności bogatej w sterole/stanole roślinne |
11 | Zwiększenie spożycia żywności bogatej w błonnik ( zwłaszcza frakcji rozpuszczalnej) |
12 | Włączenie do diety czosnku ( 1-2 ząbki dziennie) |
Do oszacowania ryzyka sercowo- naczyniowego zostały stworzone tablice SCORE (Pol- SCORE), które oszacowują 10- letnie ryzyko wystąpienia zgonu z powodu choroby sercowo- naczyniowej.
- Tekst ma charakter wyłącznie informacyjny. Ważne jest indywidualne podejście, dlatego po właściwą poradę należy udać się osobiście do specjalisty.
- Źródła: Na podstawie materiałów i wytycznych PTK, a także standardów post. dietetycznego w kardiologii PTD
- Poradnictwo dietetyczne
- Dietetyk Katowice
- ul. Staromiejska
- Dietetyk Pszczyna
- ul. Katowicka 55
- Dietetyk Tychy
- Dieta-on line
Napisz lub odpowiedz: