Ogólnoświatowy problem  – nadwaga i otyłość

Od kilkudziesięciu lat liczba zachorowań na otyłość zwiększa się na całym świecie. Wg danych Instytutu Żywności i Żywienia wynika, że również w Polsce dynamika narastania nadwagi i otyłości jest niepokojąca. Szacuje się, że łącznie na nadwagę i otyłość choruje aż 50-70 % dorosłych Polaków.

Zarówno nadwaga jak i otyłość nie powinny być rozpatrywane wyłącznie w aspekcie estetycznym, ale przede wszystkim zdrowotnym. Otyłość jest chorobą przewlekłą bez tendencji do samoistnego ustępowania i jest wymieniania w Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób jako choroba spowodowana nadmierną podażą energii. Przyczynia się do wielu innych chorób, skrócenia życia, znacząco obniża jakość życia i powoduje współwystępowanie wielu zaburzeń emocjonalnych, obniżonej samooceny, depresji i zaburzeń lękowych.

Diagnozę otyłości stawiamy przy wartości BMI>=30, a nadwagi już przy BMI>=25.

Sprawdź swoje  BMI kalkulator

Nadmiar energii dostarczany krótkotrwale lub w sposób systematyczny wywołuje w organizmie szereg negatywnych skutków. Prowadzi do odkładania się tłuszczu i rozwoju otyłości, co z kolei niesie za sobą następne konsekwencje…

W pojęciu otyłości istotne jest rozróżnienie otyłości pomiędzy typem androidalnym (brzusznym) i gynoidalnym ( udowo-pośladkowym).  Typ androidalny związany jest ze znacznym ryzykiem powikłań metabolicznych, w tym cukrzycy i miażdżycy.

Kiedy rozpoznajemy otyłość brzuszną?

O otyłości brzusznej mówimy, gdy  stosunek obwodu talii do bioder wynosi…..

Obwód talii jako wskaźnik otyłości brzusznej  i ewentualnego ryzyka rozwoju powikłań metabolicznych.

Jakie ryzyko zdrowotne niesie otyłość?

Otyłość zawsze stanowi istotne zagrożenie dla zdrowia i życia, prowadzi do zaburzeń biochemicznych, fizjologicznych, endokrynologicznych organizmu, a także do pogorszenia samopoczucia, zaburzeń emocjonalnych, niskiej  samooceny i pogorszenia relacji z otoczeniem.

Tkanka tłuszczowa jest nie tylko magazynem energii, ale także bardzo aktywnym metabolicznie organem produkującym substancje pełniące ważną rolę w regulacji czynności innych narządów.

Tkanka trzewna wykazuje działanie prozapalne, wpływa na dysfunkcję hormonalną, rozwój insulinooporności, a także wpływa na gromadzenie się tłuszczu w wątrobie.

Przekarmienie zaburza czynność układu immunologicznego, zaostrza przebieg infekcji i nasila stres oksydacyjny, a im dłużej ten proces trwa, tym większe ryzyko rozwoju innych chorób.

Możliwe powikłania otyłości:

• ze strony układu sercowo-naczyniowego – dyslipidemia, nadciśnienie tętnicze, przerost lewej komory serca, wczesne zmiany miażdżycowe,
• ze strony układu oddechowego- zespół bezdechu sennego, astma oskrzelowa, nietolerancja wysiłku fizycznego, zwiększone ryzyko anestezjologiczne,
• gastroenterologiczne – choroba stłuszczeniowa wątroby, kamica pęcherzyka żółciowego,
• refluks żołądkowo- jelitowy
• ze strony układu wydalniczego – ogniskowe stwardnienie kłębuszków nerkowych,
• ze strony układu immunologicznego- podwyższony poziom wskaźników stanu zapalnego,
• układ endokrynologiczny – insulinooporność, zespół metaboliczny, niedobór hormonu wzrostu, cukrzyca typu 2
• układ rozrodczy – przedwczesne dojrzewanie dzieci, zaburzenia miesiączkowania, pcos, hipogonadyzm u chłopców, ginekomastia,
• onkologiczne – zwiększone ryzyko raka, zwłaszcza jelita grubego i piersi.
• układ kostno- stawowy – przeciążenia, koślawość kolan, płaskostopie,
• dna moczanowa
• problemy skórne- rozstępy skórne, rogowacenie ciemne,
• problemy psychospołeczne – niskie poczucie własnej wartości, niska samoocena, depresja.

Przyczyny nadmiernej masy ciała

Bez względu na przyczynę nadwagi i otyłości nadmierne gromadzenie się tkanki tłuszczowej jest wynikiem występującej w dłuższym czasie wysokiej podaży energii w stosunku do wydatków energetycznych,  prowadzącej do dodatniego bilansu energetycznego. Zmiana nawyków żywieniowych i zwiększenie aktywności fizycznej ma zasadnicze znaczenie w sukcesie terapii.

Przyczyny otyłości

• dodatni bilans energetyczny,
• mała aktywność fizyczna,
• niewłaściwe odżywianie się kobiety w ciąży,
• czynniki genetyczne.

Wtórne przyczyny otyłości

• choroby układu wewnątrzwydzielniczego:
  • choroba Cushinga,
  • niedoczynność przytarczyc,
  • niedobór hormonu wzrostu.
• choroby układu nerwowego:
  • guzy OUN,
  • urazy OUN,
  • zespoły genetyczne.
• przewlekłe stosowanie niektórych leków:
  • psychotropowych
  • steroidowych.

Tkanka tłuszczowa w aspekcie pozytywnym

Z uwagi na ogromny problem dzisiejszego świata związany z epidemią otyłości rzadko wspomina się o jej pozytywnej stronie wynikającej z pełnionych funkcji. Zarówno nadmiar, jak i niedobór tkanki tłuszczowej nie jest dobry dla naszego organizmu.

Najważniejsze funkcje tkanki tłuszczowej:

• magazyn energii,
• ochrona termiczna i mechaniczna,
• ochrona przed gromadzeniem tłuszczu w innych tkankach organizmu,
• rezerwuar komórek immunologicznie czynnych,
• produkcja substancji o aktywności hormonalnej,
• produkcja substancji o aktywności metabolicznej.

Tkanka tłuszczowa odgrywa znaczącą rolę w prawidłowym metabolizmie glukozy częściowo zabezpieczając przed poposiłkowym wahaniem jej stężenia we krwi.

Do czynników wydzielanych przez tkankę tłuszczową należą: leptyna, której główną funkcją jest regulacja apetytu, estrogeny, rezystyna, adiponektyna, angiotensyna.

Należy pamiętać, że im dłużej trwa otyłość, tym większe ryzyko rozwoju innych chorób:

• cukrzycy typu 2,
• zmian miażdzycowych,
• nadciśnienia,
• hiperlipidemii,
• miażdżycy,
• nadkrzepliwości,
• chorób układu krążenia,
• zwiększonej produkcji hormonów, w tym estrogenów,
• zaburzeń płodności,
• chorób nowotworowych,
• zapalenia trzustki,
• chorób dróg żółciowych,
• kamicy dróg moczowych
• zespołu bezdechu sennego,
• problemów z kręgosłupem,
• przeciążeń i osłabieniem stawów,
• obniżenia sprawności ruchowej i  jakości życia,
• ze strony układu immunologicznego – podwyższony poziom wskaźników stanu zapalnego,
• przedwczesnego dojrzewania,
• zaburzenia miesiączkowania,
• wzrostu ryzyka anestezjologicznego.

Jeśli podobał Ci się nasz tekst, zmotywuj nas do działania 🙂

Czy wiesz w jakim stopniu  zdrowie zależy od ciebie?

dieta on-line

• ---

  Na podstawie Zasad Postępowania w Nadwadze i Otyłości w Praktyce Lekarza RodzinnegoNa podstawie Podstaw Żywienia Klinicznego – IV edycja

• Tekst ma charakter informacyjny. Po właściwą poradę należy udać się osobiście do specjalisty.