Czy wiesz, że choroby układu sercowo-naczyniowego (CVD) stanowią pierwszą przyczynę zgonów na świecie i w Polsce…

 

Prewencja chorób CVD jest bardzo skuteczna. Wyeliminowanie czynników związanych z ryzykiem dla zdrowia pozwoliłoby zapobiec ponad 80 % chorób układu sercowo – naczyniowego i ponad 40% chorób raka. Wraz ze starzeniem się organizmu czynników ryzyka jest coraz więcej z racji pojawiających się chorób współistniejących i innych czynników ryzyka związanych z wiekiem.

Głównymi przyczynami chorób układu sercowo- naczyniowego  są:

• nieodpowiednia dieta,
• otyłość,
• brak aktywności fizycznej.

Należy mocno podkreślić, że na wszystkie te czynniki sami mamy znaczący wpływ, dlatego –  pierwszą  i najważniejszą strategią terapii powinna być zmiana stylu życia obejmująca prawidłowo zbilansowaną dietę, aktywność fizyczną i rezygnację z używek.

 

 

Niefarmakologiczne metody leczenia są najtańszą, najbardziej dostępną i pozbawioną skutków ubocznych metodą profilaktyki chorób serca i ich leczenia.

 

Modyfikowalne czynniki ryzyka:

• cukrzyca
• nietolerancja glukozy
• dyslipidiemie
• nadciśnienie tętnicze
• używki – tytoń, nadmierne spożycie alkoholu
• otyłość
• nieprawidłowa dieta
• przewlekły stres
• określony typ osobowości
• brak aktywności fizycznej lub zbyt niska aktywność.

 

NADCIŚNIENIE A CHOROBY SERCA

Optymalne ciśnienie to <120mmHg ( ciśnienie skurczowe) i <80mmHg ( ciśnienie rozkurczowe). Należy pamiętać, że w profilaktyce nadciśnienia ważna jest dieta uboga w sód. U osób z nadciśnieniem tętniczym nie zaleca się spożywania więcej niż 1/2 łyżeczki soli dziennie. Nasza dieta i tak obfituje w sód zawarty w wielu produktach spożywczych: kiszonkach, konserwach, wędlinach,  produktach wysoko przetworzonych- gotowych sosach, zupach instant, paluszkach, chipsach, a nawet w pieczywie.

PARAMETRY LIPIDOWE

Na parametry lipidowe składają się cholesterol całkowity, LDL, HDL, TG. Utrzymanie prawidłowych wartości parametrów lipidowych stanowi bardzo istotny czynnik profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych.

Docelowe wartości parametrów lipidowych:

 

• Cholesterol LDL –  ( u pacjentów w grupie niskiego lub średniego ryzyka) < 115 mg/dl,  u pacjentów z wysokim ryzykiem <100mg/dl i z bardzo wysokim ryzykiem <70mg/dl
• Cholesterol HDL – u kobiet > 45 (50) mg/dl, u mężczyzn > 40mg/dl
• Triglicerydy – <150mg/dl

 

OTYŁOŚĆ

Otyłość niezależnie od płci  jest ważnym czynnikiem ryzyka chorób z przyczyn sercowo- naczyniowych. Więcej na temat otyłości znajdziesz  T U T A J.

• BMI>= 30 kg/m2 ( prawidłowe wartości BMI mieszczą się w zakresie 18,5-24,99kg/m2)
• Otyłość brzuszna – obwód pasa u mężczyzn >= 84 cm (102cm – bardzo znaczne ryzyko), u kobiet >=80 cm (88cm – bardzo znaczne ryzyko).

 

BRAK AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ A CHOROBY SERCA

 

Nie tylko nieodpowiednia dieta, ale również brak aktywności fizycznej i przewlekły stres są istotnymi czynnikami sprzyjającymi pojawieniu się chorób układu sercowo- naczyniowego.

Trening aerobowy jest najlepiej przebadaną i rekomendowaną formą wysiłku. Jeśli brak jest przeciwwskazań lekarskich np. z powodu niestabilnej choroby wieńcowej, rekomendowane formy aktywności to wysiłek dynamiczny, angażujący duże grupy mięśniowe: szybki lub umiarkowanie szybki marsz, jazda na rowerze, pływanie, nordic walking. Najzdrowsza jest codzienna aktywność fizyczna ( minimum 3x w tygodniu).

Zasady postępowania dietetycznego w profilaktyce i leczeniu chorób układu sercowo-naczyniowego.

 

Odpowiednia wartość energetyczna diety i proporcje makroskładników.

Dieta powinna być dobierana indywidualnie, zależnie od potrzeb każdej osoby. Powinna uwzględniać stan fizjologiczny, stopień aktywności fizycznej, preferencje żywieniowe, współistniejące schorzenia, itd..

Należy podkreślić korzystne dla zdrowia ograniczenie podaży węglowodanów łatwo przyswajalnych ( głownie fruktozy i sacharozy).

Kwasy tłuszczowe

Należy ograniczyć spożywanie nasyconych kwasów tłuszczowych i zredukować do minimum podaż kwasów typu trans. Zaleca się natomiast wzbogacenie diety w kwasy z rodziny omega-3, pochodzących z tłustych ryb morskich oraz źródeł roślinnych. Więcej na temat kwasów omega-3 znajdziesz Tutaj

Kwasy omega-3 wykazują działanie przeciwzakrzepowe, antyarytmiczne, przeciwzapalne,  wykazują zdolność do obniżania stężenia TG.

Błonnik pokarmowy

Kardioprotekcyjne działanie błonnika wykazuje zwłaszcza jego frakcja rozpuszczalna w wodzie, pochodząca m.in. z warzyw, z owsa oraz jego produktów.

Witaminy i składniki mineralne

Dieta powinna być bogata w witaminy i składniki mineralne pochodzące z naturalnych źródeł.

Istotne znaczenie w prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego i nadciśnienia ma potas, który zmniejsza agregację płytek i ryzyko zakrzepicy, a także może obniżać ciśnienie tętnicze krwi u osób z nadciśnieniem. Niektóre źródła wskazują na znaczenie magnezu do obniżenia ciśnienia skurczowego krwi.

 

Sterole i stanole roślinne a choroby serca

Fitostrole pełnią ważną rolę w prewencji chorób układu krążenia. Znaczenie steroli w prewencji chorób serca wynika z wpływu na zmniejszenie wchłaniania cholesterolu w jelicie. Sterole nie wykazują ograniczającego wpływu na tzw. dobry cholesterol frakcji HDL. Należy jednak pamiętać, że sterole spożywane w nadmiarze mogą obniżać stężenie karotenoidów.

 Czosnek w prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego

Urozmaicenie codziennej diety w 1-2 ząbki czosnku może mieć korzystny wpływ na zmniejszenie ryzyka chorób układu krążenia z uwagi na jego hipotensyjne działanie. Więcej informacji na temat czosnku – czytaj tutaj.

 

 

Osoby obciążone największym ryzykiem chorób CVD najwięcej zyskują z działań prewencyjnych.

 

Do grupy osób z największym ryzykiem chorób CVD należą

	Podwyższone ryzyko na CVD występuje u osób:
1	z niskim statusem socjoekonomicznym (izolacja i brak wsparcia społecznego)
2	prowadzących siedzący tryb życia ( brak lub zbyt niska aktywność fizyczna)
3	z otyłością, zwłaszcza otyłością brzuszną
4	z cukrzyca ( u kobiet wrasta ryzyko 5 krotnie, u mężczyzn 3 krotnie)
5	z niskim stężeniem cholesterolu HDL
6	upośledzoną czynnością nerek

 

Wysokie stężenie cholesterolu HDL i długowieczność w wywiadzie rodzinnym są czynnikami zmniejszającym ryzyko pojawienia się chorób układu sercowo-naczyniowego.

 

 

STRES A CHOROBY SERCA

 

Należy podkreślić znaczenie stresu, zwłaszcza przewlekłego jako istotnego czynnika ryzyka CVD. Również depresja kliniczna, objawy depresyjne zwiększają ryzyko chorób układu krążenia.

W tym zakresie ważny jest:

• stopień wykształcenia i zamożności ( większe możliwości wyboru – aktywność, lepsze odżywianie, życie społeczne)
• praca i trudna sytuacja rodzinna ( problemy rodzinne, długie godziny pracy, praca pod presją czasu, nieodpowiednie zarobki)
• depresja i lęk
• wrogość i agresja (nieradzenie sobie z rozładnowaniem stresu, objawy wrogości do otoczenia).

 

Umiarkowana aktywność fizyczna i nawiązanie bliskich relacji jest dobrym krokiem w kierunku redukcji stresu, stanów przygnębienia i złagodzenia lęku.

 

PRÓCHNICA A CHOROBY SERCA

Wiele badań wskazuje na związek pomiędzy chorobami przyzębia a miażdżycą i CVD.

 

 

Kto powinien wykonać badanie profilu lipidowego?

	WYKONANIE PROFILU LIPIDIDOWEGO WSKAZANE JEST U OSÓB Z:
1	Cukrzycą typu 2
2	Rozpoznaną chorobą sercowo-naczyniową
3	Nadciśnieniem tętniczym
4	Paleniem papierosów
5	Otyłością, a zwłaszcza otyłością brzuszną
6	Obciążonym wywiadem rodzinnym
7	Przewlekłą chorobą nerek i chorobą zapalną

 

 

Czynniki, na które mamy wpływ w prewencji chorób sercowo- naczyniowych.

	WPŁYW OKRESLONYCH CZYNNIKÓW STYLU ŻYCIA NA PROFIL LIPIDOWY
1	Zmniejszenie spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych
2	Zmniejszenie spożycia izomerów trans
3	Redukcja masy ciała ( u osób z nadwagą i otyłością)
4	Zmniejszenie spożycia węglowodanów łatwo przyswajalnych
5	Zmniejszenie podaży soli kuchennej w codziennej diecie
6	Zaprzestanie palenia papierosów
7	Zwiększenie regularnej aktywności fizycznej
8	Zwiększenie w diecie udziału kwasów omega – 3 ( tłuste ryby morskie)
9	Zwiększenie w diecie udziału jednonienasyconych kwasów tłuszczowych
10	Zastosowanie żywności bogatej w sterole/stanole roślinne
11	Zwiększenie spożycia żywności bogatej w błonnik ( zwłaszcza frakcji rozpuszczalnej)
12	Włączenie do diety czosnku ( 1-2 ząbki dziennie)

 

Do oszacowania ryzyka sercowo- naczyniowego zostały stworzone tablice  SCORE (Pol- SCORE), który oszacowuje 10- letnie ryzyko wystąpienia zgonu z powodu choroby sercowo- naczyniowej.

 

 

Więcej na temat diety korzystnej dla serca zjadziesz – https://www.dieta-4u.pl/lipidowy/

 

 

 

Jeśli podobał Ci się nasz tekst, zmotywuj nas do działania i polub nas 🙂

.

 

Zapraszam do skorzystania z usługi on-line

 

---

• Tekst ma charakter informacyjny, a po właściwą poradę należy udać się osobiście do specjalisty, gdyż każde wytyczne powinny być ustalane indywidualne.
• Na podstawie Standardów P ostepow ania  D ietetycznego w K ardiologii PTD
• Na podstawie Kardiologia P olska – wytyczne

---

Poradnictwo dietetyczne

Dietetyk Katowice

ul. Staromiejska 6

Dietetyk Pszczyna

ul. Katowicka 55

tel. 501 952 617 , e-mail: dietetyk@dieta-4u.pl